“SIRA DIŞI YAŞAMLARIYLA RENGİN USTALARI-21” Nurullah BERK (1906-1982)

Şenol SAK

Ressam Nurullah Berk, 1906 yılında İstanbul'da doğdu. İlkokuldan sonra Nişantaşı Sultanisi’ne devam etti. Galatasaray Lisesi'ni bitirdikten sonra, bugünkü adı, “Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi” olan, “Sanayi-i Nefise Mektebi”nde İbrahim Çallı ve Hikmet Onat'ın öğrencisi oldu. 1924'te Fransa'ya gitti ve Paris Güzel Sanatlar Yüksek Okulu'nda Ernest Laurent ile çalıştı. 1928'de öğrenimini tamamlayarak Türkiye'ye döndü ve bir grup arkadaşıyla “Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği"nin kurucuları arasında yer aldı. Beş yıl sonra yeniden Paris'e giden sanatçı 1933'te Türkiye'ye döndü ve aynı yıl Abidin Dino, Elif Naci, Zeki Faik İzer, Cemal Tollu ve Zühtü Müridoğlu ile birlikte, Türk resim sanatında yeni bir anlayışın öncülüğünü yaptı. Berk’in önerisiyle bu grup “D Grubu” ismini aldı. Güzel Sanatlar akademisi öğretim üyeliği (1939), İstanbul Resim ve Heykel müzesi müdürlüğü (1962) yaptı. Paris Bienali’nde, Çağdaş Türk Grafik Sanatları sergilerinde (Paris, Brüksel, Bükreş, Moskova, Leningrad v.b.) komiserlik, Avrupa Konseyi sanat eksperleri komisyonunda delegelik görevlerinde bulundu. Ülkemiz resim sanatındaki kübik ve geometrik-figüratif tarzın (Konstrüktivizm) ilk temsilcilerinden biri olan Nurullah Berk, yurtiçi ve yurt dışında birçok sergi açmıştır. 1947’de DYO Resim Yarışmasını kazandı. Yeni resimlerinde çizgi disiplini ve yüzey beğenisini yerel motiflere ağırlık veren, grafik nitelikli bir üslûplaştırma yönünde geliştirdi. “İskambil Kâğıtları”,“Yemişler” ve “Liman” gibi eserleri kübizmin Türkiye’de ilk örnekleri arasındadır. Berk'in son 15 yıllık çabası ise "Doğu ile Batı esprilerini kaynaştırmak, geleneksel sanat biçimlerini Batı anlayışıyla bağdaştırmak" oldu. 1953'te Suut Kemal Yetkin'le birlikte UNESCO'ya bağlı “Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Birliği”nin, “Türkiye Ulusal Komitesi”ni kuran Berk'in, sanat tarihi, resim ve heykel sanatı konulu çok sayıda yayınlanmış kitabı mevcuttur. “Leonardo da Vinci”, “Modern Sanat”, “Türk Heykeltıraşlığı”, “Türkiye’de Resim”, “Sanat Konuşmaları”, “Resim Bilgisi”, bu kitaplardan bazılarıdır. Sanatçı ayrıca, ulusal gazete ve dergilerde çok sayıda sanatsal makale de yazmıştır. Ressam Nurullah Berk, 1982 yılında İstanbul'da vefat etmiş ve cenazesi Heybeliada Mezarlığı'na defnedilmiştir.

Sanatla kalın…

www.boluobjektif.com'da yer alan köşe yazarlarının yazıları kendi görüşleridir. Yazdıkları köşe yazılarından dolayı www.boluobjektif.com sorumlu tutulamaz.

Şenol SAK Diğer Yazıları